مقدمه
انتخاب نوع مصالح مصرفی برای بخش های مختلف ساختمان از سفت کاری تا نازک کاری تاثیر بسزایی بر میزان آب مصرفی دارد. از آنجا که ایران با متوسط بارش کمتر از 250 میلی متر در سال یک کشور خشک و نیمه کویری به شمار می آید. بایستی با تغییر در رفتار و الگوهای مصرف به سمت کاهش آب مصرفی در بخش ساختمان همپا با سایر بخش های کشاورزی و صنعتی اقدام کرد. در بخش کشاورزی اگر چه هنوز دغدغه های بسیاری مبنی بر پایین بودن راندمان آبیاری مطرح می گردد اما سیاست پرداخت و هزینه کرد برای سیستم های آبیاری مکانیزه افق روشنی در این بخش را به تصویر کشیده است.اما در بخش ساختمان باتوجه به تجربه 20 ساله نگارنده، مبحث آب مجازی اصطلاحی کاملا جدید و ناشناخته است. به جرات می توان گفت تا کنون، سازنده ای آب مصرفی را شاخصی برای انتخاب نوع مصالح خود در نظر نگرفته است. صرف نظر از پرداخت تعرفه های بالا برای آب مصرفی در عملیات بنایی و تحمیل این هزینه ها به مصرف کننده نهایی بایستی به آب مجازی در بخش ساختمان از منظر زیست محیطی و نگرانی های ملی نیز نگریسته شود.
آب مصرفی در بخش دیوارچینی
مقاله پیش رو به مستندسازی میزان آب مصرفی برای یک منزل مسکونی شخصی با زیربنای تقریبی 574 مترمربع در شهرستان مشهد با سیستم نوین بلوک های AAC که با چسب کار شده می پردازد و آن را با سیستم دیوارچینی سنتی با ملات برای بلوک های سیمانی مقایسه می کند.
ردیف | شرح | |
1 | نوع کاربری | مسکونی |
2 | زیربنا | 574 مترمربع |
3 | تعداد واحد | یک واحد |
4 | نوع سازه | فلزی |
الف – بلوک AACانتخاب نوع مصالح مصرفی برای دیوار
انتخاب کارفرما در این پروژه بدلیل تجربه شخصی و رضایت نامبرده از سکونت در واحد های ساخته شده با بلوک AAC وکاهش هزینه های انرژی ( گاز و برق ) بلوک با ضخامت 15 سانتیمتر AAC پرین بود. مقدار دقیق خرید بلوک و چسب بلوک پرین، مطابق با سند رسید کالا در پروژه مطابق با پلان اجرایی بشرح جدول زیر است.
ردیف | نام محصول | واحد | مقدار | توضیحات |
1 | بلوک بتن هوادار اتوکلاوشده | متر مکعب | 108.28 | ضخامت 15 معادل 722 متر مربع |
2 | چسب بلوک پرین | کیلوگرم | 2150 | مطابق با اظهار تولید کننده 20 کیلوگرم چسب برای هر مترمکعب خریداری و عینا مصرف شد |
ب- بلوک های سیمانی
برآورد مقدار ملات مصرفی در صورت انتخاب بلوک سیمانی مطابق با اظهار تولید کننده بشرح جدول زیر است :
ردیف | نام محصول | واحد | مقدار | توضیحات |
1 | بلوک سیمانی سبک یا سفال | مترمکعب | 108.28 | ضخامت 15 معادل با 722 متر مربع |
2 | ملات دیوارچینی (مطابق با اظهار تولید کننده) | کیلوگرم | 14440 | یک کیسه 20 کیلوگرمی برای هر مترمربع دیوار |
محاسبه میزان آب مصرفی برای دیوارچینی
![]() |
![]() |
بلوک های AAC با چسب لایه نازک کار شده و نیاز به عمل آوری ندارد. با توجه به تهیه چسب در ظروف پلاستیکی و یا فلزی و توزین دقیق آب میزان مصرف آن بشرح زیر است .
ردیف | نوع ملات یا چسب | مقدار | درصد آب اختلاط | مقدار آب مصرفی کل دیوار چینی | مقدار آب مصرفی در هر متر مربع زیر بنا |
1 | چسب بلوک AAC | 2150 | 38 درصد | 817 لیتر | 1.43 لیتر |
2 | ملات دیوار چینی | 14440 | 30 درصد | 4332 لیتر | 7.5 لیتر |
2.1 | آب مورد نیاز عمل آوری برای بلوک های سیمانی مطابق با دستورالعمل سازنده | 4 لیتر |
تعداد پروانه های صادره در تهران برای سال 1396 و مقایسه میزان آب مصرفی در دو روش دیوارچینیهر متر مربع دیوار با بلوک های سیمانی حداقل به 10 لیتر آب بیشتر نیازمند است.
نام شهر | زیربنای پروانه های صادره سال 96 | مقدار آب مصرفی برای دیوار چینی با سیستم پرین (متر مکعب) | مقدار آب مصرفی برای دیوار چینی با سیستم ملات (مترمکعب) | اختلاف (مترمکعب) |
تهران | 19547456 | 27951 | 224795 | 196900 |
با توجه به اینکه مقدار آب مصرفی هر فرد بطور متوسط 190 لیتر در روز ( آب شرب، استحمام و …) می باشد. این اضافه مصرف (دور ریز) ناشی از سیستم دیوارچینی با بلوک سیمانی معادل مصرف 1.000.000 نفر روز می باشد. آب هست اما کم، هم میهن عزیز برای کاهش مصرف آب در پروژه های ساختمانی الگوی مصرف خود را تغییر دهید.